2009 yılında kurulan BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nin bugün itibarıyla yüzde 192 artış kaydetmesi, şirketlerin şeffaflık, sosyal sorumluluk ve hesap verebilirlik gibi iyi yönetim unsurlarını bünyelerinde barındırmasının hem kendilerine hem de yatırımcılarına kazandırdığını ortaya çıkardı.
Kurumsal yönetim ilkelerine uyan şirketlerin hem faaliyet, hem de hisse senedi performansı, diğer şirketlerden ortalama daha yüksek değer görüyor. Bu kapsamda beş yıl önce BIST Kurumsal Yönetim Endeksi yüzde 192 artış kaydetti. 2009 yılından bu yana kurumsal yönetim ilkelerini benimseyen firmaların ortalama getirisi yüzde 23 daha fazla artış kaydetti. Şirketlerin kurumsal yönetim ilkelerini benimsemesi, yatırımcıların karlarını artırma olasılığını da yükseltiyor.
Not belirleniyor
BIST Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY), Kurumsal Yönetim Ilkeleri’ni uygulayan şirketlerin dahil edildigi endeks. BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nin amacı, payları Borsa İstanbul pazarlarında (Gözaltı Pazarı ve C Listesi hariç) işlem gören ve kurumsal yönetim ilkelerine uyum notu 10 üzerinden en az 7, her bir ana başlık itibarıyla 10 üzerinden en az 6,5 olan şirketlerin fiyat ve getiri performansının ölçülmesi. Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum notu, SPK tarafından belirlenmiş derecelendirme Kuruluşları listesinde bulunan derecelendirme Kuruluşlarınca, şirketin tüm kurumsal yönetim ilkelerine uyumuna ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda veriliyor. Hesaplanmasına 31 Ağustos 2008 tarihinde başlanan endeksin başlangıç değeri 48.082,17.
Mevzuatlara kurumsal ayar
Dünyada da kurumsal yönetim alanında belirli bir çerçeve oluşturmaya yönelik olarak yapılan çalışmalar bütün hızıyla sürüyor. Bu konuda Dünya Bankası, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ve bu iki örgütün özel sektör temsilcilerinin katılımı ile birlikte oluşturduğu Global Kurumsal Yönetim Forumu (GCGF) öncü olarak faaliyette. Bunun yanında gelişmiş ekonomiler da dahil olmak üzere pek çok ülke, mevcut düzenlemelerini gözden geçiriyor. Bir çok ülke yürürlükte olan mevzuatını, en iyi kurumsal yönetim ilkeleri çerçevesinde yeniden sekillendirerek yayınlıyor.
Tarafların görüşleri alındı
Dünyadaki uygulamalara paralel olarak, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından, kurumsal yönetim ilkeleri oluşturdu. Bu amaçla Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kurulan komiteye Sermaye Piyasası Kurulu’nun, Borsa İstanbul’un ve Türkiye Kurumsal Yönetim Forumu’nun uzmanları ve temsilcileri istirak ederken, birçok akademisyen, özel sektör temsilcisi, kamu Kuruluşları ve çeşitli meslek örgütlerinin de görüş ve önerileri alınarak bu ilkeler oluşturuldu.
SPK’dan 4 ilke
Bu görüşlerin sonunda belirlenen ilkeler, pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri, yönetim kurulu olmak üzere dört ana bölümden oluşturuldu. İlk bölümde, pay sahiplerinin hakları ve eşit işleme tabi olmaları konusundaki prensipler yer aldı. Bu bölümde, pay sahiplerinin bilgi alma ve inceleme hakkına, genel kurula katılım ve oy verme hakkına, kar payı alma hakkına ve azınlık haklarına ayrıntılı olarak yer veriliyor. Ayrıca pay sahipligine ilişkin kayıtların sağlıklı olarak tutulması ve payların serbestçe devri ve satısı konuları ile ay sahiplerine eşit işlem ilkesi ele alınıyor.
Standarda bağlandı
İlkelerin ikinci bölümde ise kamunun aydınlatılması ve şeffaflık kavramları ile ilgili prensipler yer alıyor. Bu çerçevede, şirketlerin pay sahiplerine yönelik olarak bilgilendirme politikası kuralları oluşturmaları ve bu kurallar bütününe sadık kalarak kamuyu aydınlatmalarına yönelik prensipler belirlendi. Ayrıca periyodik mali tablo ve raporlarda yer alacak bilgiler bir standarda bağlanmış ve islevsellik ön planda tutularak ayrıntılandırıldı.
Tasarruf sahipleri unutulmadı
Üçüncü bölüm ilkeleri ise menfaat sahipleriyle ilgili. Şirketle ilgili menfaat sahipleri pay sahipleri ile birlikte çalışanları, alacaklıları, müşterileri, tedarikçileri, sendikaları, çeşitli sivil toplum kuruluşlarını, devleti ve hatta şirkete yatırım yapmayı düşünebilecek potansiyel tasarruf sahiplerini de içeriyor. Bu bölümde şirket ile menfaat sahipleri arasındaki ilişkilerin düzenlenmesine yönelik prensipler yer alıyor. Dördüncü bölümde ise, yönetim kurulunun fonksiyonu, görev ve sorumlulukları, faaliyetleri, oluşumu ile yönetim kuruluna sağlanan mali haklar ve yönetim kurulunun faaliyetlerinde yardımcı olmak üzere kurulacak komitelere ve yöneticilere ilişkin prensipler yer alıyor.
KURUMSAL YÖNETİM ENDEKSİNE DAHİL ŞİRKETLER
· Albaraka Türk Katılım Bankası A.Ş.
· Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş.
· Arçelik A.Ş.
· Asya Katılım Bankası A.Ş.
· Aygaz A.Ş.
· Coca Cola İçecek A.Ş.
· Dentaş Ambalaj ve Kağıt Sanayi A.Ş.
· Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş.
· Doğan Yayın Holding A.Ş.
· Doğuş Otomotiv Servis ve Ticaret A.Ş.
· Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.
· İhlas Ev Aletleri İmalat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
· İhlas Holding A.Ş.
· İş Finansal Kiralama A.Ş.
· Logo Yazılım Sanayi ve Ticaret A.Ş.
· Mensa Sınai Ticari Mali Yatırımlar A.Ş.
· Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.
· Park Elektrik Üretim Madencilik Sanayi ve Tic. A.Ş.
· Petkim Petrokimya Holding A.Ş.
· Şekerbank T.A.Ş.
· T. Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.
· TAV Havalimanları Holding A.Ş.
· TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
· Turcas Petrol A.Ş.
· Tüpraş-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.
· Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.Ş.
· Türk Telekomünikasyon A.Ş.
· Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş.
· Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.
· Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
· Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
· Yazıcılar Holding A.Ş.
· Yeşil Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş.